قبل از کشف پروتئین PSA ، از هر ۳ بیمار مبتلا به سرطان پروستات ۱ نفر میمرد ولی اکنون از هر ۱۰۰ نفر مبتلا یک نفر به علت سرطان يفقد حياته. PSA یک سرین پروتئاز است که در مایع شدن منی بعد از انزال نقش دارد، و عمدتا توسط سلول های اپی تلیال (غدد آسينى) موجود در پروستات ترشح میشود، و پس از تخریب سلولهای پروستات و غشای پایه آسینی های پروستات وارد سرم میشود.
البته باید توجه داشت که ورود پروتئین PSA به داخل سرم نیز در موارد سرطان و هم در موارد خوش خیم نظیر هیپرپلازی خوش پروستات، التهاب، عفونت، انزال و معاینه پروستات دیده میشود اما در عمل پزشکان در کلینک به عنوان یک نشانه برای وجود سرطان از آن استفاده میکنند.
بنابراین باید توجه داشت فردی که قرار است مورد بررسی وجود سرطان پروستات قرار گیرد، اگر شب قبل عمل جنسی داشته دو روز بعد معاینه شود و چنانچه معاینه پروستات انجام شده باشد ۳ روز بعد و در مواقع پروستاتیت حاد (عفونت حاد پروستات) ۴ هفته بعد آزمایش پروتئین PSA عمل جنسی داشته باشد.
مقدار PSA در مایع منی هزاران بار بیشتر از آن در غده پروستات میباشد. PSA به مقادیر اندکی توسط پانکراس و غده بزاقی ترشح میشود. انجام آزمایش PSA به طور سالیانه در افراد بالای سن ۵۰ سالگی باید مورد سنجش و اندازهگیری قرار گیرد، ولی اگر چنانچه سابقه فامیلی سرطان پروستات وجود داشته باشد باید فرد از سن ۴۰ سالگی به طور سالیانه این آزمایش را انجام دهد. مقدار PSA سرم با افزایش سن افزایش مییابد.
بنابراین جهت تشخیص سرطان پروستات در افراد جوانتر در مقایسه با افراد مسنتر بایستی سطح کمتری از حد نرمال در نظر گرفته شود. انجام این آزمایش بعد از سن ۷۵ سالگی ضرورتی ندارد.
باید توجه داشته باشیم در فردی اگر به طور ناگهانی سطح سرمی PSA افزایش غیر طبیعی نشان دهد، الزاما به معنی وجود سرطان پروستات نمیباشد، در غیر این صورت در چنین فردی با شک یا یقین وجود التهاب یا عفونت پروستات، بیمار به مدت ۴ هفته تحت درمان با آنتی بیوتیک قرار میگیرد و مجددا آزمایش تکرار میگردد. در صورت پایین آمدن مقدار PSA سرم خون نشانه وجود التهاب یا عفونت بوده و سرطان پروستات نمیباشد. با مثال فوق به این واقعیت پی برده میشود که مقدار PSA اختصاصی برای وجود سرطان پروستات نمیباشد، ولی نشان دهنده آن است که PSA اختصاصا از پروستات ترشح میشود و به پروستات اختصاص دارد.
یک نکته مهم کلینیکی که جراح اورولوژیست باید به آن توجه داشته باشد، این است که ۱۸ تا ۲۰ درصد افرادی که پروستات کوچک دارند و مبتلا به سرطان پروستات هستند، ممکن است مقدار PSA سرم خون بالایی نداشته باشند و در چنین مواقعی معاینه انگشتی رکتوم برای بررسی سفت بودن پروستات از اهمیت ویژه ای برخوردار میباشد.
تعليقات المستخدم