براکی تراپی یک نوع درمان با اشعه است که برای معالجه سرطان به کار می رود. در براکی تراپی از یک نوع انرژی به نام تابش یونیزان برای کشتن سلول‌های سرطانی وکوچک کردن تومور استفاده می شود.
برخلاف درمان با تابش خارجی(EBT) که در آن منبع تابش اشعه ایکس پر انرژی که در بیرون از بدن بیمار قرار می گیرد، براکی تراپی مستلزم قرارگیری مواد رادیواکتیو مستقیما داخل تومور ویا در مجاور آن است.
براکی تراپی که همچنین درمان تابش اشعه داخلی نیز نامیده می شود، به منظور تابش بیشتر اشعه برای درمان و معالجه نواحی کوچکتر تومور در زمان کمتر، در مقایسه با نوع درمان خارجی، توسط پزشک مورد استفاده قرار می گیرد.
براکی تراپی برای درمان سرطان سراسر بدن کاربرد دارد که این، شامل موارد ذیل می باشد ؛
–      پروستات
–      سروگردن
–      پوست
–      پستان
–      کیسه صفرا
–      رحم
–      واژن
–      ریه
–      رکتوم
–      چشم
براکی تراپی به دو صورت موقت ودائمی به کار می رود:
برکی تراپی موقت: در این روش مواد رادیواکتیو داخل و یا نزدیک تومور به مقدار و زمان مشخص کار گذاشته و سپس برداشته می شوند. براکی تراپی موقت به دو صورت دوز-ریت بالا ودوز-ریت پایین تجویز می شود.
در براکی تراپی دوز-ریت بالا (HDR ) معمولاً بر روی بیماران سرپایی انجام می شود،گرچه برخی اوقات بیمارانی برای انجام چند براکی تراپی دوز-ریت بالا با استفاده از یک اپلیکاتور دربیمارستان بستری گردند.
در این روش در مدت کوتاهی با استفاده از دستگاه کنترل از راه دور، یک دوز مخصوصی از اشعه به تومور داده می شود.آخرین مرحله درمان فقط چند دقیقه طول می کشد، گرچه کل پروسیجر چندین ساعت طول می‌کشد. قبل از برداشتن تجهیزات و برگشت بیمار به منزل این مرحله ممکن است در طول روز چندین بار تکرار شود.بیماران ممکن است تا ۱۰ بار  مورد درمان  با براکی تراپی HDR  در طول یک هفته ویا بیشتر قرار گیرند.
در براکی تراپی با دوز-ریت پائین LDR نیز به بیمار به صورت پیوسته به مدت چند ساعت ویا چند روز اشعه داده می شود.در بیمارانی که به شیوه LDR  براکی تراپی می شوند ، شب در بیمارستان اقامت دارند چونکه وسایل مربوطه تماماً در طول معالجه در جای مربوطه باقی می مانند.
در براکی تراپی به شیوه پالس دوز-ریت PDR  درمان مشابه مورد قبلی انجام می شود اما در شیوه دوره ای (پالسی) معمولاً یک بار بیشتر در ساعت از شیوه پیوسته درمان صورت می گیرد.
ممکن است بیمار به تناوب به اتاق حفاظت درمان فرستاده شود که در آنجا دستگاه کنترل از راه دور وجود دارد ومواد رادیواکتیو در همان مکان در محل تومور جایگذاری شود.زمانی که شخصی وارد اتاق می شود به طور اتوماتیک مواد رادیواکتیو عقب کشیده می شوند واین زمانی است که درمان تمام شده باشد.
زمانی که درمان تمام شد، وسایل مربوطه از بیمار برداشته می شوند.
براکی تراپی دائمی: که کاشت دانه نیز نامیده می شود، مستلزم قرار دادن دانه ها یا قرص ها(به اندازه یک دانه برنج) در داخل و یا نزدیکی تومور و باقی ماندن آنها به صورت دائمی می باشد. بعد از چند هفته ویا چندماه، سطح رادیواکتیویته دانه های کاشته شده سرانجام کاهش و به حد ناچیزی می رسد. دانه های غیرفعال بدون هیچ گونه عوارض پایداری در در بدن بیمار باقی می مانند.

 در این درمان پرتو از دستگاهی به سمت ناحیۀ تومورال ساطع می شود. این دستگاه بزرگ است و کمی سروصدا ممکن است داشته باشد. دستگاه بدن بیمار را لمس نمی کند، ولی دور او می چرخد، و در همین حالت از جهت های مختلف به بدن بیمار پرتو می تاباند.
رادیوتراپی یک درمان موضعی است، به این معنا که پرتو فقط به قسمت خاصی از بدن می تابد. به عنوان مثال، اگر بیماری به سرطان ریه دچار باشد پرتو فقط به قفسۀ سینه تابانیده می شود نه قسمت دیگری از بدن.
بیشتر افراد در هر روز از ۵ روز در هفته از شنبه تا چهارشنبه درمان می شوند و درمان آنها بسته به نوع سرطان و هدف درمان از ۲تا۱۰ هفته طول می کشد. به فاصلۀ زمانی بین اولین تا آخرین جلسۀ رادیوتراپی یک کورس درمان گفته می شود.
رادیوتراپی گاهی در اندازه (دوز) های پایین تر دو بار در روز داده می شود( درمان هایپرفرَکشن). پزشک ممکن است در صورت این که تشخیص دهد که این درمان اثر بخشی بیشتری دارد آن را تجویز کند. هر چند ممکن است عوارض زودرس بیشتری داشته باشد ولی عوارض دیررس کمتری دارد.
بیشتر اوقات درمان رادیوتراپی به صورت سرپایی است. یعنی بیمار در کلینلک یا مراکز رادیوتراپی درمان می شود و دیگر نیازی نیست که بستری شود و می تواند به خانه برود.
قبل از رادیوتراپی بیمار با پزشک خود ملاقات می کند. در این ویزیت/ها، معاینه می شود، از او یک شرح حال گرفته می شود و گاهی باید تصویر برداری هم انجام دهد. ممکن است پزشک  در مورد رادیوتراپی، مزایا و عوارض جانبی و کارهایی که بیمار باید حین و بعد از درمان انجام دهد را به او توضیح دهند. سپس بیمار می تواند انتخاب کند که تحت درمان قرار بگیرند یا خیر.
اگر بیمار قبول کند که رادیوتراپی شود، باید قبل از رادیوتراپی برایش نقشۀ درمانی طراحی شود. دراین طراحی:
– یک اُنکولوژیست (سرطان شناس) و رادیوتراپیست ناحیه  که باید درمان شود را مشخص می کنند (فیلد درمانی). این ناحیه ای است که پرتودرمانی می شود. در این حالت از بیمار درخواست می شود که در حین عکس ساده یا سایر اسکن هایی که برای تعیین فیلد ممکن است انجام شود کاملاً بی حرکت باشد.
– بعد از آن، رادیوتراپیست برای مشخص کردن محل درمان، روی پوست علامت های کوچکی (تَتو یا جوهر) می گذارد. بیمار باید در طول رادیوتراپی این علامت ها را داشته باشد. رادیوتراپیست هر روز از آنها برای آن که از صحیح بودن وضعیت بدن بیمار اطمینان پیدا کند استفاده می کند. تتو ها به اندازۀ خال های بسیار کوچکی هستند و تا آخر عمر بیمار بر روی پوست باقی می مانند. علامت های جوهری با گذر زمان محو می شوند. بیمار باید مراقب باشد که آنها را برندارد و اگر کمرنگ یا محو شدند به رادیوتراپیست اطلاع دهد.
– ممکن است بیمار به قالب گیری از بدن احتیاج داشته باشد. این قالب پلاستیکی باعث می شود تا از حرکت بدن در حین درمان جلوگیری شود. هم چنین به تشخیص این که وضعیت بیمار به صورت همیشگی است کمک می کند.
–   اگر سر بیمار باید رادیوتراپی شود، به ماسکی احتیاج پیدا خواهد کرد. ماسک دارای روزنه های زیادی است، و می توان نواحی چشم ها، بینی و دهان ماسک را برید. این ماسک به تختی که بیمار روی آن قرار دارد متصل می شود. ماسک از حرکت سر جلوگیری می کند و در نتیجه هر روز وضعیت سر بیمار یکسان است.

پس از طراحی درمان، بیمار آماده رادیوتراپی می‌شود. در حین رادیوتراپی بیمار باید لباس هایی لطیف و نخی  و راحت بپوشد. او باید لباس هایی بپوشد که به راحتی بتواند آنها را به راحتی از تن خارج کند، چون نباید روی فیلد هنگام درمان لباس یا پوششی قرار داشته باشد. بهتر است لباس های چسبان، یقه بسته یا کمربند در نزدیکی منطقۀ درمانی نداشته باشد. همچنین بیمار نباید رو یا نزدیک سطح درمانی زیورآلات، باند، پودر، لوسیون یا دئودورانتی قرار دهد، و نباید قبل از درمان از صابون و شوینده های معطر استفاده کند.
هنگام درمان
– از بیمار خواسته می شود که ناحیۀ درمان را برهنه کند یا گان بپوشد.
– از او خواسته می شود به محل درمان برود.
– بسته به ناحیۀ تومورال، ممکن است برای درمان روی صندلی بنشیند یا روی تخت بخوابد. رادیوتراپیست به کمک قالب بدن بیمار و/یا علامت های روی پوست وضعیت بدن او را تنظیم می کند.
– ممکن است بیمار نورهای رنگی روی بدن و علامت های روی آن ببیند. این نورها بی خطر هستند و به درمانگر کمک می کنند تا هر روز بتواند وضعیت بدن بیمار را تنظیم کند.
– در حین درمان بیمار باید کاملاً ثابت و بی حرکت باشد. می تواند مانند همیشه نفس بکشدو نیازی نیست که نفس خود را حبس کند.
رادیوتراپیست قبل از آن که درمان شروع شود اتاق را ترک می کند. او به اتاق کنترل می رود و بیمار را از طریق صفحۀ تلویزیونی تحت نظر قرار می دهد. به همین دلیل بیمار نباید احساس تنهایی کند. رادیوتراپیست می تواند صدای او را بشنود و با او از طریق بلندگوهای اتاق درمان گفتگو کند. اگر بیمار احساس ناراحتی یا بیماری کرد باید رادیوتراپیست را در جریان بگذارد. پرتو نه بویی دارد، نه شنیده می شود و نه دیده می شود.
درمان حدود ۵-۱دقیقه طول می کشد. اگر بیمار با IMRT درمان می شود، ممکن است درمانش بیشتر طول بکشد. درمان ممکن است در صورتی که نیاز به بازبینی وضعیت بدن بیمار باشد مدت بیشتری بی‌انجامد.

پرتودرمانی سیستمیک گاهی برای درمانسرطان تیروئید و لنفوم غیرهوچکین بزرگسالان استفاده می‌شود و در آن از مواد رادیواکتیو مانند ید ۱۳۱ و استرونتیوم ۸۹ (نام یک ماده است) استفاده می‌کند.

دراین روش درمانی، موادرادیواکتیو به صورت مایع هستند، که به صورت مایعات نوشیدنی یا تزریقی به بدن بیمار وارد می شوند. گاهی هم این موتد درکپسولهای دارویی قرارداده می شوند و نهایتا این مواد بعد از نوشیدن یا بلعیدن و یا تزریق در سرتاسر بدن منتشرشده و وظیفه درمانی خود را انجام می دهند.