به گزارش ماهنامه از سین سرطان تا سین سلامتی، پروفسور Andreas Greinacher رئیس بخش پژوهشی ترانسفوزیون پزشکی دانشکده پزشکی دانشگاه Greifswald آلمان اعلام نمود که تیم پژوهشی او توانسته است مکانیسم ایجاد ترومبوز در خون افرادی که ۴ تا ۱۶ روز پس از تزریق واکسن آسترازنکا دچار ترومبوز سینوس وریدی مغزی و ترومبوسیتوپنی شدند را پیدا نماید.

این گروه پژوهشی دریافتند که در این افراد مکانیسمی شبیه به افرادی که دچارHeparin induced thrombocytopenia type ۲‌ می‌شوند اتفاق می‌افتد به شکلی که پس از تزریق واکسن آسترازنکا به این افراد آنتی بادی بر علیه فاکتور ۴ پلاکت (PF۴) تولید می‌شود که با ایجاد ایمونوکمپلکس و از طریق چسبیدن به گیرنده CD۳۲ یا Fcγ-Receptor IIA در سطح پلاکت‌های در حال گردش و فعال نمودن ان‌ها از یکطرف سبب هایپر کواگلوبیلیتی و از طرف دیگر سبب ترومبوسبتوپنی مصرفی میگردد. آیا علت ایجاد آنتی بادی بر علیه PF۴ و شروع این پروسه به سبب وکتور آدنوویروس و یا آنتی ژن اسپایک سارس-کو-۲ در این واکسن است هنوز کاملا مشخص نشده است.

با توجه به این مکانیسم درمان آن IVIG با دوز بالاست و دیگر دارو‌های ضد انعقادی به مانند هپارین سبب بدتر شدن وضعیت بیماری می شود.

انجمن پژوهشی ترومبوز و هموستاز آلمان توصیه نموده است اگر از روز چهارم به بعد پس از تزریق واکسن آسترازنکا علائمی مانند سردرد‌های بویژه شدید که معمولا به مسکن‌ها پاسخ نمیدهند یا علائم عصبی. مانند سرگیجه و تهوع و اختلال در دید و یا تنگی نفس و تاکیکاردی و درد قفسه سینه و دیگر علائم مشکوک به ترومبوآمبولی بوجود آمد این بیماران را باید بلافاصله تحت نظر قرار داد و اقدامات تشخیصی از جمله ازمایشات خون مانند CBC و تعیین پلاکت ها، دی دایمر، فیبرینوژن و تصویربرداری به عمل آورد.

چون پلاتفرم واکسن اسپوتنیک با وجود تفاوت در نوع ادنوویروس بکار رفته در آن شبیه به استرازنکاست و همچنین تا کنون تا انجاییکه میدانم یک مورد از ترومبوآمبولی و ترومبوسبتوپنی و خونریزی داخلی بر روی همکاری در ایران نیز گزارش شده است، لذا نکات بالا در افرادی که از این نوع واکسن نیز استفاده میکنند میتواند حائز اهمیت باشد.

در انتها بدین نکته اشاره می‌کنم که میزان این عوارض تاکنون به نسبت تعداد دوز‌هایی که از این پلاتفرم واکسن زده شده است کم گزارش شده اند.
در شرایط کنونی اینچنین بنظر میرسد که زدن واکسن حتی اگر تنها راه نباشد، اما مهمترین راه برای کنترل پاندمی کووید-۱۹ است و منفعت آن بدون شک به مراتب بیشتر از عوارض جانبی آن است.

انتهای پیام