درمان سرطان است که در آن برای نابودی و جلوگیری از انتشار سلول‌های سرطانی، از دز بالای پرتو استفاده می‌کنند. از دز پایین اشعه با عنوان اشعه x برای دیدن درون بدن و تصویربرداری استفاده می‌کنند؛ مانند تصویر گرفته شده با اشعه x از دندان یا استخوان‌های شکسته. استفاده از اشعه در درمانسرطان بسیار شبیه به همان روش است با این تفاوت که اشعه را با دز بالاتری استفاده می‌کنند.

پرتودرمانی چگونه اعمال می‌شود؟
پرتودرمانی گاهی به‌صورت خارجی (وقتی دستگاه بیرون از بدن سلول‌های سرطانی را هدف بگیرد) انجام می‌شود و گاهی به‌صورت داخلی (وقتی منبع تشعشع درون بدن در نزدیکی سلول‌های سرطانی قرار بگیرد). از هر دو شکل آن در درمان بیماران استفاده می‌شود. برای اینکه درباره پرتودرمانی خارجی بیش‌تر بدانید«پرتودرمانی خارجی» را بخوانید. برای اینکه در مورد پرتودرمانی داخلی بیش‌تر بدانید «پرتودرمانی داخلی»را بخوانید.

چه کسی پرتودرمانی می‌شود؟
بیش‌تر افراد مبتلا به سرطان به پرتودرمانی نیاز دارند؛ در حقیقت بیش از نیمی (حدود ۶۰ در صد) از افراد مبتلا به سرطان پرتودرمانی می‌شوند. گاهی پرتودرمانی، تنها روش درمان سرطان است که افراد به آن نیاز دارند.

پرتودرمانی با سلول‌های سرطانی چه می‌کند؟
پرتودرمانی با دز بالا، سلول‌های سرطانی را از بین می‌برد یا رشدشان را کند می‌کند. از پرتودرمانی در این موارد استفاده می‌کنند:
درمان سرطان. از پرتودرمانی جهت معالجه، متوقف یا کند کردن رشد سرطان استفاده می‌کنند.
کاهش علائم. اگر علاج امکانپذیر نباشد، از پرتودرمانی برای کوچک کردن تومور‌های سرطانی استفاده می‌کنند تا فشار را کاهش دهد. گاهی پرتودرمانی به این شکل، مشکلاتی چون درد را برطرف یا از مشکلاتی چون نابینایی و از دست دادن اختیار روده و مثانه جلوگیری می‌کند.

چقدر طول می‌کشد تا پرتودرمانی اثر کند؟
پرتودرمانی سلول‌های سرطانی را بی‌درنگ نمی‌کشد. روز‌ها و هفته‌ها طول می‌کشد تا مرگ سلول‌های سرطانی شروع شود. سپس سلول‌های سرطانی در طول هفته‌ها و ماه‌ها پس از پایان پرتودرمانی به تدریج نابود می‌شوند.

پرتودرمانی با سلول‌های سالم چه می‌کند؟
پرتودرمانی نه فقط سلول‌های سرطانی را می‌کشد یا رشدشان را کند می‌کند بلکه بر سلول‌های سالم هم‌جوار نیز اثر می‌گذارد. تقریباً همیشه بیش‌تر سلول‌های سالم بعد از پایان درمان بازیابی می‌شوند. اما گاهی پیش می‌آید که افراد دچار عوارض جانبی می‌شوند که یا از بین نمی‌روند یا بسیار شدید هستند. پزشکان می‌کوشند تا در طول درمان از این راه‌ها سلول‌های سالم را حفظ کنند:
استفاده از پرتودرمانی در کم‌ترین دز ممکن. میزان اشعه به‌گونه‌ای تنظیم می‌شود که هم آنقدر بالا باشد که سلول‌های سرطانی را نابود کند و هم آنقدر پایین که به سلول‌های سالم آسیب نزند.
تقسیم درمان در طول زمان. گاهی هفته‌های متمادی روزی یکبار یا در دز کم‌تر روزی دوبار پرتودرمانی انجام می‌شود. تقسیم دز اشعه به سلول‌های سالم مهلت می‌دهد تا هم‌زمان با نابودی سلول‌های سرطانی، ترمیم شوند.
هدف‌گیری دقیق اشعه به قسمتی از بدن. روش‌های جدیدی چون IMRT و پرتودرمانی سه‌بعدی تطبیقی امکان تاباندن میزان بالاتر پرتو به سلول‌هایسرطانی و میزان پایین‌تر به سلول‌های سالم را فراهم می‌آورد.
استفاده از دارو. برخی دارو‌ها به محافظت از بخش به‌خصوصی از بدن، مانند غدد بزاقی که بزاق تولید می‌کنند، کمک می‌کنند.

آیا پرتودرمانی درد دارد؟

خیر، پرتودرمانی درد ندارد. اما عوارض جانبی‌اش درد یا ناراحتی خواهد داشت. این مقاله اطلاعات زیادی در اختیار بیمار، پزشک و پرستار می‌گذارد تا عوارض جانبی را مهار کنند.

آیا از پرتودرمانی همراه با روش‌های دیگر درمان سرطان استفاده می‌شود؟
بله، از پرتودرمانی اغلب همراه با روش‌های دیگر درمان استفاده می‌کنند. چند مثال آن به این شرح است:
پرتودرمانی و جراحی. پرتودرمانی ممکن است پیش از جراحی، هم‌زمان با جراحی یا پس از جراحی انجام شود. گاهی پزشکان پیش از جراحی از پرتودرمانی جهت کوچک کردن تومور، یا پس از جراحی برای نابودی سلول‌های سرطانی باقیمانده استفاده می‌کنند. اگر پرتودرمانی همراه با جراحی انجام ‌شود تا بدون عبور از پوست مستقیم به تومور برسد، پرتودرمانی حین جراحی می‌گویند.
پرتودرمانی و شیمی‌درمانی. پرتودرمانی ممکن است پیش از شیمی‌درمانی، همراه با شیمی‌درمانی یا پس از شیمی‌درمانی انجام شود. پرتودرمانی، قبل یا همراه شیمی‌درمانی، معمولاً سرطان را کوچک می‌کند تا شیمی‌درمانی بهتر عمل کند. گاهی، از شیمی‌درمانی برای بهتر اثر کردن پرتودرمانی استفاده می‌کنند. از پرتودرمانی پس از شیمی‌درمانی هم برای نابودی سلول‌های سرطانی باقیمانده کمک می‌گیرند.

گروه پرتودرمانی من از چه کسانی تشکیل شده ‌است؟
تیم پرتودرمانی از اعضای مختلفی شامل تیم فیزیک پزشکی و تکنولوژیست دستگاه تشکیل شده که تحت نظر متخصص رادیوتراپی آنکولوژیست شما به کار میپردازند

پرتودرمانی هم اکنون تحت نظارت دکتر پوریا عادلی متخصص رادیوتراپی آنکولوژی در سه مرکز رادیوتراپی انجام می شود برای گرفتن مشاوره پزشکی جهت درمان بیماری سرطان با شماره ۳۲۲۳۲۱۴۵-۰۳۱ تماس حاصل فرمایید.