تجربه‌ی دردی تیز در سینه‌ها، که احتمالا با حساس شدن آنها همراه شده، می‌تواند ترسناک باشد. شاید این علائم شما را به فکر بیندازند که آیا ممکن است مسئله جدی باشد. اغلب اولین چیزی که زنان و حتی مردان متوجه‌اش می‌شوند و آنها را به ملاقات با پزشک ترغیب می‌کند پیدا شدن یک توده در سینه است. در این نوشته علائم سرطان سینه را با هم مرور می‌کنیم و به شما خواهیم گفت در صورت مشاهده‌ی این علائم چه باید بکنید.

گرچه سرطان سینه به طور معمول هیچ نشانه‌ای در مراحل اولیه ایجاد نمی‌کند، کشف به موقع می‌تواند وضعیت فرد مبتلا به سرطان سینه را از قربانی به نجات‌یافته تغییر بدهد. در جوامعی که زنان معاینات شخصی ماهیانه‌ی سینه‌ها را جدی می‌گیرند و در مواجهه با علائم وقت را برای ملاقات با پزشک هدر نمی‌دهند سرطان در مراحل اولیه تشخیص داده می‌شود که این موضوع کار درمان را آسان‌تر می‌کند.

آناتومی سینه‌ها

بافت سینه‌ها به ماهیچه‌های دیواره‌ی قفسه‌ی سینه‌ چسبیده‌ است و بخش دم‌مانندی از همین بافت (Tail of Spence) به سمت بالا تا زیربغل‌ کشیده شده است. سینه‌ها از بخش‌های زیر تشکیل شده‌اند:

• تعداد زیادی لوبول، که از بافت غده‌ای ساخته شده‌اند و وظیفه‌ی تولید شیر بعد از حاملگی را برعهده دارند؛
• مجاری، که کانال‌هایی برای عبور شیر از لوبول‌ها به نوک سینه هستند؛
• بافت چربی و بافت‌ هم‌بند حمایت‌کننده؛
• رگ‌های خونی، کانال‌های لنفاوی و اعصاب (مانند همه‌ی بخش‌های دیگر بدن).

بسیاری از زنان روزهای پیش از عادت ماهیانه متوجه می‌شوند که سینه‌هایشان متورم‌تر و حساس‌تر شده است. سینه‌ها در اثر افزایش سن، حاملگی و تغییر وزنِ قابل‌ ملاحظه تغییر شکل و اندازه پیدا می‌کنند. چیزی که اهمیت دارد این است که شما شخصا به‌طور منظم سینه‌هایتان را معاینه کنید. خصوصیات ظاهری و لمسی آن را به خاطر بسپارید و هر تغییر غیرمعمول را سریعا به پزشک اطلاع بدهید.

شیوع سرطان سینه

سرطان سینه یکی از شایع‌ترین سرطان‌ها در میان زنان است. از هر ۹ زن، یکی در طول زندگی‌اش به سرطان سینه دچار می‌شود. سرطان سینه در مردان هم ممکن است رخ بدهد اما بروز آن نادر است. سرطان سینه معمولا در زنان بالای ۵۰ سال ایجاد می‌شود اما زنان جوان‌تر نیز مصون نیستند. برخی گزارش‌ها سنِ بروز سرطان سینه در ایران را پایین‌تر از معیارهای جهانی دانسته‌اند. توصیه می‌شود زنان معاینات شخصی سینه را بیاموزند و از ۲۵ سالگی به طور مرتب این کار را انجام بدهند.

دلیل درد و حساسیت در سینه‌ها

ما اغلب درد را به وجود مشکلی در بدن ارتباط می‌دهیم. بنابراین گاهی زنان در مواجهه با درد و حساس شدن سینه‌ها گمان می‌کنند که به سرطان مبتلا شده‌اند. چندین عامل می‌تواند به درد در سینه منجر شود.

درد سینه‌ها که در طبِ بالینی به آن مَستالجیا (mastalgia) گفته می‌شود می‌تواند به دلایل زیر ایجاد شود:

• تغییرات هورمونی ناشی از عادت ماهیانه؛
• برخی قرص‌های ضد بارداری؛
• برخی قرص‌های درمان ناباروری؛
• کیست سینه؛
• سینه‌های بزرگ، که ممکن است با درد در گردن، شانه‌ها و کمر همراه شود؛
• استرس.

علائم سرطان سینه

معمولا توده‌ای را که در سینه‌ها پیدا شود مرتبط با سرطان سینه می‌دانند. اما اغلب اوقات وجود یک توده در سینه به معنی سرطان نیست. بیش از ۹۰ درصدِ تمام توده‌های پستانی، از توده‌های ناشی از تغییرات هورمونی در نوجوانان گرفته تا بافت آسیب‌دیده‌ی چربی، در زنانی که در اوایل دهه‌ی۲۰ و اوایل دهه‌ی ۵۰ سالگی هستند، غیرسرطانی یا خوش‌خیم‌اند.

دلایل معمول توده‌های خوش‌خیم سینه عبارت است از:

• عفونت بافت سینه (که معمولا در زمان شیردهی در زنان دیده می‌شود)؛
• بیماری فیبروکیستیک سینه‌ (سینه‌های توده‌دار)؛
• فیبروآدنومِ سینه‌ (تومورهای خوش‌خیم)؛
• نِکروز چربی (بافت آسیب‌دیده)؛
• در نکروز بافت چربی سینه‌، توده‌ی ایجاد شده را تنها با بیوپسی می‌توان از توده‌ی سرطانی تشخیص داد.

گرچه اکثر توده‌های سینه‌‌ای به علت شرایطی ایجاد می‌شوند که کمتر از موارد بالا جدی هستند؛ همچنان معمول‌ترین نشانه‌ی سرطان سینه تشکیل توده‌های جدید و بدون‌درد در سینه است.

ممکن است یک زن برای اولین بار در هنگام انجام معاینه‌ی ماهیانه‌ی سینه، متوجه تغییراتی در سینه‌‌اش شود یا یک درد خفیف غیرعادی را که به نظر نمی‌رسد از بین برود، تجربه کند.

علائم سرطان سینه در مراحل ابتدایی شامل موارد زیر است:

• تغییر شکل در نوک سینه؛
• دردی که تا بعد از عادت ماهانه‌ی بعدی از بین نرفته باشد؛
• توده‌ی تازه‌ای که تا بعد از عادت ماهانه‌ی بعدی از بین نرود؛
• ترشحات شفاف، قرمز، قهوه‌ای یا زرد از نوک یکی از سینه‌ها؛
• قرمزی، تورم، خارش پوست، حساسیت در پوست یا جوش که دلیلی برایش وجود ندارد؛
• تورم یا توده در اطراف استخوان ترقوه یا زیر بازو‌ها؛
• توده‌ی سفت با گوشه‌های نامنظم احتمالی بیشتری دارد که توده‌ای سرطانی باشد.

علائم سرطان سینه در مراحل بعدی بیماری شامل موارد زیر است:

• تورفتگی یا برگشت نوک سینه به داخل؛
• بزرگ شدن یکی از سینه‌ها؛
• فرورفتگی در سطح سینه‌ها؛
• توده‌ای قدیمی که بزرگ‌تر شده است؛
• بافت پوست به شکل پوست پرتقال درآمده باشد؛
• درد در اندام تناسلی؛
• کاهش وزن بی‌دلیل؛
• بزرگ شدن توده‌های غدد لنفی زیربغل؛
• رگ قابل دیدن روی سینه‌.

داشتن یک یا تعداد بیشتر از این علائم به معنی این نیست که به سرطان سینه مبتلا هستید. برای مثال ترشح از نوک سینه می‌تواند ناشی از عفونت باشد. اگر هر یک از علائم بالا را مشاهده کردید برای معاینه به پزشک‌تان مراجعه کنید.

سرطان سینه در مردان

به طور معمول سرطان سینه را مرتبط با مردان نمی‌دانند. با این حال سرطان سینه می‌تواند در هر سنی با احتمالی نادر در مردان هم رخ بدهد گرچه در سنین بالا معمول‌تر است. بسیاری از مردم نمی‌دانند که مردان هم بافت سینه دارند و این سلول‌ها ممکن است دستخوش تغییرات سرطانی شوند. از آنجایی که سلول‌های سینه در مردان کمتر از سلول‌های سینه‌ی زنان تحول یافته‌اند، سرطان سینه در آنها به اندازه‌ی زنان شایع نیست.

شایع‌ترین علامت سرطان سینه در مردان وجود توده در بافت سینه است.

علاوه بر توده، علائم سرطان سینه در مردان شامل موارد زیر است:

• ضخیم شدن بافت پستان؛
• ترشح از نوک سینه؛
• قرمزی و پولک‌پولک شدن نوک سینه؛
• تو رفتگی یا برگشتن نوک سینه به داخل؛
• قرمزی، تورم، حساسیت یا خارش پوست یا جوش روی پوست سینه.

از آنجایی که مردان به طور مرتب بافت سینه‌شان را در مورد توده‌ها بررسی نمی‌کنند، سرطان سینه در مردان بسیار دیرتر تشخیص داده می‌شود.

معایناتی معمول در مواجه با علایم سرطان سینه

وقتی با مشکلِ درد، حساس شدن یا پیدا شدن توده در سینه به پزشک مراجعه کنید، تست‌های معمولی وجود دارد که پزشک ممکن است بخواهد انجام بدهد.

معاینه‌ی فیزیکی

پزشک سینه‌‌ها و پوست آن را معاینه می‌کند و به دنبال وجود مشکل یا ترشح در نوک سینه‌ها می‌گردد. او ممکن است سینه‌ها و زیربغل را در جست‌وجوی توده لمس کند.

سابقه‌ی پزشکی

پزشک همچنین درباره‌ی سابقه‌ی پزشکی مانند داروهایی که مصرف می‌کنید و سابقه‌ی خانوادگی بیماری در بستگان درجه اول‌تان از شما سؤال می‌پرسد. زیرا گاهی سرطان سینه به ژن‌ها مرتبط هستند، اهمیت دارد که پزشک‌تان را درباره‌ی وجود سابقه‌ی ابتلا به این سرطان در خانواده مطلع کنید. پزشک شما همچنین درباره‌ی علائم و اینکه چه زمانی اولین بار با آن مواجه شده‌اید سؤال می‌کند.

ماموگرام

پزشک ممکن است درخواست عکس‌برداری با اشعه‌ی ایکس بدهد تا بتواند تشخیص بدهد توده‌ خوش‌خیم است یا بدخیم.

سونوگرافی

سونوگرافی می‌تواند تصویری از بافت را برای پزشک فراهم کند.

MRI

ممکن است پزشک در کنار سایر آزمایش‌ها MRI نیز درخواست کند. MRI یک روش تصویربرداری غیرتهاجمی است که برای بررسی بافت سینه می‌توان از آن بهره برد.

بیوپسی

برداشتن یک بخش کوچک از بافت سینه که می‌تواند برای آزمایش استفاده شود.

کلام آخر

یادتان باشد که معاینات شخصی سینه‌ها را جدی بگیرید تا سریع‌تر بتوانید از تغییرات ایجاد شده در پستان و توده‌های جدید باخبر شوید. سرطان‌هایی که در مراحل اولیه تشخیص داده شوند درمان‌های موفقیت آمیزتری خواهند داشت.